29 Ιαν 2011

30/01/1911 «Και Εγένετο Φως»

«Αναγνωστήριον Ανόρθωσις», «Μουσικός, Φιλολογικός, και Φιλανθρωπικός Σύλλογος Ανόρθωσις», «Ανόρθωσις Αμμοχώστου». Μια εκατοντάχρονη διαδρομή στην Ιστορία του Κυπριακού Ελληνισμού, με αφετηρία το 1911.

Σύμβολο ο μυθικός Φοίνικας και χαρακτηριστικό γνώρισμα η συνεχής αναγέννηση μέσα από τις στάχτες. Η Ανόρθωσις, εκατό χρόνια μετά, εξακολουθεί να γράφει σελίδες χρυσές, Ιστορίας ένδοξης. Ένας αιώνας προσφοράς στον τόπο και τον άνθρωπο. Δημιουργίας και αλληλεγγύης, με όπλα την πίστη στο Θεό και την αφοσίωση στην πατρίδα…

Ο Σύλλογος αντιστέκεται στον Άγγλο κατακτητή, η Ανόρθωσις δεν κάμπτει το φρόνημα και αποζητά Λευτεριά και Ένωση. Το «Αναγνωστήριον» της Αμμοχώστου, αλληλέγγυο στο δοκιμαζόμενο, αδελφό, μητροπολιτικό Ελληνισμό, κοντά στον προσφυγοποιημένο Πόντο, απαλύνει όπως μπορεί τις πληγές της Μικρασίας. Ο μυθικός Φοίνικας, παρών στον αντιφασιστικό αγώνα, προσφέρει τα τέκνα του στον πόλεμο κόντρα στις δυνάμεις του άξονα. Η νεολαία της Αμμοχώστου, πρωτεργάτης και σημαιοφόρος του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, εξαργυρώνει με αίμα και θυσίες την ανιδιοτελή προσφορά της.


Καίγεται η Ανόρθωσις; Ανατινάζεται το οίκημά της; Μένει «νεκρή», όσο και ο Φοίνικας. Μεταμορφώνεται στη «Μεγάλη Κυρία», που θα παλέψει ως νέος Διγενής στα «Μαρμαρένια Αλώνια». Μόνο που αυτή θα κερδίσει τον Χάροντα και θα αναγεννηθεί!

Προσφυγοπούλα η «Κόρη της Αμμοχώστου»; Ζει τον πόλεμο, τον κατατρεγμό, την φτώχεια, μαζί με τα άξια τέκνα της; Να τη, σαν τη Ρωμιοσύνη, «πετιέται από ’ξαρχής, αντρειεύει και θεριεύει», «μια Κυρία έρχεται απ’ το χθες», ανεβαίνει πάλι στο θρόνο της. Ένας θρόνος, ο οποίος δεν βρίσκεται πουθενά αλλού, απ’ τις καρδιές, απ’ τις λαχταρούσες για Λευτεριά ψυχές, των απανταχού Αμμοχωστιανών…

Η Ανόρθωσις γράφει Ιστορία και η Ιστορία υποκλίνεται στην Ανόρθωση! Αυτό το Σωματείο, η πάλλουσα ετούτη καρδιά της Αμμοχώστου, δεν ανήκει σε κανένα. Μα ταυτόχρονα, τη δικαιούνται όλοι. Είναι το κληροδότημα της Ιστορίας, στο σύγχρονο Κυπριακό Ελληνισμό. Αποτελεί το μυστικό υπερόπλο των Ρωμιών, που έμειναν όρθιοι να φυλάν τις Θερμοπύλες, στο Νοτιοανατολικότερο ελεύθερο άκρο του Ελληνισμού. Τι κι αν η μάνα Αμμόχωστος είναι σκλαβωμένη; Ο κατακτητής δεν τολμά να μπει στην πόλη. Σκιάζεται απ’ τα φαντάσματα. Τον κυνηγούν οι Ερινύες, γιατί τόλμησε ν’ αποκόψει τη μάνα απ’ το παιδί. Που στέρησε απ’ την Αμμόχωστο, την Ανόρθωσή της…

Η Ιστορία μας σεβάστηκε και μας σέβεται. Σήμερα, ο σύγχρονος Ανορθωσιάτης, ο αγνός, αγωνιστής «Μαχητής», οφείλει με τη σειρά του να αναγνωρίσει το βάρος της παρακαταθήκης που φέρει. Ο Κυπριακός Ελληνισμός δεν απειλείται απλά, αλλά διώκεται από τον Τούρκο εισβολέα, όπως οι πρόγονοί μας απ’ τον Άγγλο δυνάστη. Κάθε διαθέσιμο μέσο και οποιαδήποτε τακτική είναι εφικτή, θα χρησιμοποιηθούν προκειμένου να απαξιωθεί ο λαός, να αμβλυνθεί η αγωνιστικότητά του, να καμφθεί το φρόνημα και εν τέλει να αφελληνισθεί ολοκληρωτικά η νήσος…


Χρέος μας, η μνήμη και απόδοση τιμής. Σε κάθε ευκαιρία, αναπολούμε και νοσταλγούμε τις πατρογονικές μας εστίες, έστω κι αν οι συγκυρίες μας έταξαν να γεννηθούμε στην προσφυγιά. Τι κι αν δεν περπατήσαμε ποτέ τα χώματα της Αμμοχώστου; Τι κι αν δεν νιώσαμε την καυτή ανάσα της καλοκαιριάτικης θαλάσσιας αύρας; Μπορεί να μην αναρριχηθήκαμε στον Πενταδάκτυλο, ούτε να μετρήσαμε σπιθαμή προς σπιθαμή τους δρόμους του Βαρωσιού, σαν έκαναν - παιδιά τότε - οι γονείς και οι παππούδες μας. Περνούν όμως όλα αυτά από μπροστά μας, κάθε που βλέπουμε την ομάδα μας αγωνιζόμενη στους στίβους και τα γήπεδα της ελεύθερης Κύπρου. Γινόμαστε κοινωνοί του Βαρωσιώτικου πνεύματος, όταν με συγκίνηση αντικρίζουμε το «Famagusta», στους δέκτες των Ευρωπαϊκών τηλεοράσεων.

Η ψυχή είναι ελεύθερη – και όντας Ελληνική – τα βράδια, δεν ησυχάζει. Τριγυρνά στα σοκάκια της περίκλειστης πόλης και ψάχνει τα φαντάσματα των προγόνων να τους αποδώσει τιμές. Και κάθε ξημέρωμα, φέρνει σε μας δύναμη. Δύναμη που πήρε απ’ τα πνεύματα που συνάντησε. Απ’ τους γνωστούς και φίλους που βρήκε να σεργιανίζουν στη Σαλαμίνα, στην Έγκωμη...

Πίστη, υπομονή, επιμονή και αγώνας! Αγώνας καθημερινός και αδιάλειπτος, όπου κι αν βρεθούμε, με όποιους κι αν είμαστε. Και στην άκρη του μυαλού μας, στο βάθος της καρδιάς μας, ριζωμένη στη ψυχή μας, η βεβαιότητα! Η σιγουριά, πως θα δούμε και πάλι τη Μεγάλη Κυρία να καλπάζει στο ΓΣΕ, μες το όμορφο Βαρώσι μας. Με τις ευχές των παπάδων που θα λειτουργούν ελεύθερα τις εκκλησίες και τα μοναστήρια μας. Υπό το άγρυπνο βλέμμα των ρεσπέρηδων, που θα καλλιεργούν τη δική μας γη, την ποτισμένη με το αίμα ηρώων.

Είμαστε απόλυτοι γι’ αυτό τώρα πια. Έχοντας διδαχτεί για τόσα εθνικά έπη αυτής της ομάδας, έχοντας βιώσει παλιά και σύγχρονα αγωνιστικά θαύματα, διερωτόμαστε φυσιολογικά: Γιατί όχι ακόμα ένα; Την «ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ»!

Δημοσιεύεται στη «Γαλανόλευκη Θύρα»

21 Ιαν 2011

Από το Βυζάντιο στη Γαλανόλευκη

Ευχάριστα ξάφνιασε η απόφαση των διοικούντων τη Μεγάλη Κυρία, να επαναφέρουν στα εκατοντάχρονά της, τα χρώματα που πρωτοφόρεσε ο ιστορικός Σύλλογος: το κίτρινο και το μαύρο! Χρώματα, τα οποία παραπέμπουν στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και ως τέτοια είχαν υιοθετηθεί από τους Αμμοχωστιανούς, όταν συνέστησαν το Σωματείο.

Η Ανόρθωσις, πριν καν ιδρυθεί, ηχούσε ως σύνθημα στα χείλη όλων των Ελλήνων. «Ανόρθωσις του Ελληνισμού» ήταν το πρόσταγμα του Ελευθέριου Βενιζέλου. Ελληνισμού, αναπόσπαστο μέρος του οποίου αποτελούσε και εξακολουθεί να αποτελεί η Κύπρος.

Το Σωματείο, υπό τον χαρακτήρα Αναγνωστηρίου, αναλαμβάνει την ηθική ανάπλαση και ελληνική μόρφωση των μελών του, ως μαρτυρεί και η ιδρυτική διακήρυξή του. Η εθνικοχριστιανική αυτή διαπαιδαγώγηση των νέων, έμελλε να αποτελέσει τροχοπέδη στον αφελληνισμό της Κύπρου, όπως εντέχνως μεθοδευόταν από τον Άγγλο αποικιοκράτη.

Το Σεπτέμβριο του 1934, η Ανόρθωσις συμμετέχει στο πρώτο Παγκύπριο Πρωτάθλημα. Θέλοντας να προβάλει την ελληνικότητα του τόπου, αποφασίζει να αντικαταστήσει τα χρώματά της, με την ένδοξη Γαλανόλευκη. Την από τον Ιανουάριο του 1822, σημαία του Ελληνισμού…

Ο συμβολισμός της συγκεκριμένης ενέργειας, τεράστιος! Αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο, την εξέλιξη από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία στο σύγχρονο Ελληνικό κόσμο, η οποία ανώμαλα διεκόπη λόγω της Τουρκοκρατίας. Η Ανόρθωσις, δίχως υπερβολή, αποτελεί ζωντανή απόδειξη της Ελληνικότητας του Βυζαντίου!

Δυστυχώς, όσο αυτονόητο κι αν θεωρείται από την πλειοψηφία, διάφοροι ξένοι αλλά – δυστυχώς – και Έλληνες, υποστηρίζουν ότι η Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεν ήταν ελληνική. Πως έτυχε να ακμάσει σε ένα χώρο κατ’ εξοχήν ελληνικό. Ότι συνέπεσε να ομιλείται επίσημα και ανεπίσημα η ελληνική γλώσσα, αντικαθιστώντας «δια το πρόχειρον της ερμηνείας» τη λατινική. Αγνοούν την ελληνική παιδεία, τον πολιτισμό, τις κλασσικές σπουδές, τα ήθη και έθιμα που «φωνάζουν» Ελλάδα, ακόμα και τα στοιχεία δημοκρατίας στην εκλογή του Αυτοκράτορα…

Το Βυζάντιο, ήταν ο χώρος όπου έγινε το πάντρεμα του ελληνικού πολιτισμού με το χριστιανικό ήθος. Αυτά τάχθηκε και η Ανόρθωσις να υπηρετεί από την ίδρυσή της. Το ’φερε η μοίρα, να ταξιδεύσει τα ιδανικά της, μέχρι τις αλύτρωτες πατρίδες, σε χώματα Βυζαντινά, για να γράψει το έπος της Τραπεζούντας. Του Αναγεννησιακού κέντρου – όπως το χαρακτηρίζει ο Καργάκος – που προαναγγέλλει μεν την Αναγέννηση, μα ελέω τουρκικής λαίλαπας, δεν προλαβαίνει να την προσφέρει στο παγκόσμιο. Τη μεταλαμπαδεύουν όμως στην Ευρώπη ο Χρυσολωράς, ο Τραπεζούντιος, ο Πλήθων-Γεμιστός, ο Γαζής, ο Αργυρόπουλος, ο Χαλκοκονδύλης και τόσοι άλλοι Βυζαντινοί…

Μοιάζουν πολύ η Τραπεζούντα με την Αμμόχωστο. Σε Ιστορία και σε πολιτισμό. Συνδέονται άρρηκτα πλέον, με το Ανορθωσιάτικο πέρασμα. Όταν η ποντιακή πόλη είδε το Φοίνικα να θριαμβεύει στα δοξασμένα εδάφη της, έστειλε μήνυμα υπομονής στην Αμμόχωστο. Σύντομα, θα χαράξει η μέρα που η Ανόρθωσις περήφανα θα εισέλθει στην πόλη της. Ως Ελευθερωτής, ως Κυρία. Η Μεγάλη Κυρία, στο θρόνο της, ξανά!

Μέχρι τότε, η πόλη του Ευαγόρα θα στέκει βουβή, αρνούμενη ν’ ανταλλάξει λέξη με τον κατακτητή. Η Βασιλεύουσα, σαν το Μαρμαρωμένο Βασιλιά, θα αναμένει την Αναστάσιμη μέρα. Εν τω μεταξύ, καμαρώνει με συγκίνηση το άξιο τέκνο της, που αισίως κλείνει εκατό χρόνια ζωής. Αντλεί δύναμη από το φτερούγισμα του Φοίνικα και σφίγγει τα δόντια. Θυμάται τις κακουχίες που πέρασε το παιδί της κι όμως άντεξε. Όχι απλά επιβίωσε, μα θριάμβευσε κιόλας!

Τώρα, ετοιμάζεται να τη δει ξανά στα κιτρινόμαυρα. Τα φαντάσματα της Βυζαντινής εποχής θα ξυπνήσουν και πάλι, όπως τον Αύγουστο του 2005. Τα ελληνικά πνεύματα θα περάσουν απ’ το «Αντώνης Παπαδόπουλος» να χαιρετίσουν το Γρηγόρη Αυξεντίου και τον Κυριάκο Μάτση, που είναι επίτιμοι καλεσμένοι στη σεμνή τελετή. Εμείς όλοι, θα υποκλιθούμε στο μεγαλείο τους.

Η Ανόρθωσις, ένα αιώνα μετά, επιστρέφει στις πνευματικές ρίζες της. Ο Ανορθωσιάτης, μαθαίνει και τιμά την Ιστορία του. Και η υπόσχεση, ανανεώνεται: συνάντηση, στη Βασιλεύουσα…

Δημοσιεύεται στη "Γαλανόλευκη Θύρα" του Σαββάτου, 22-01-2011